10 wenke om jou angs te beheer

Daar bestaan nie ’n kitskuur vir angs of depressie nie, maar hierdie wenke om jou angs te beheer kan jou help om makliker daarmee saam te leef. Sukkel jy om jou angs onder beheer te kry en beïnvloed dit jou daaglikse lewe negatief? In hierdie tye is dit baie normaal.  Deur Gerda Kriel

Hoe gemaak wanneer jy sukkel om jou angs onder beheer te hou, en dit jou daaglikse bestaan negatief begin beïnvloed? 

10 wenke om jou angs te beheer

Daar bestaan nie ’n kitskuur vir angs of depressie nie, maar daar is sekere dinge wat jy kan doen, om jou te help om gemakliker daarmee saam te leef. 

1. Erken jou emosies

Eerstens is dit belangrik om jou emosies te erken. Dit beteken dat jy eerlik met jouself raak, en jouself toelaat om jou emosies te eien.

Jou onvermoë om te fokus, jou vergeetagtigheid, jou besluiteloosheid; alles tekens wat op die ervaring van angs kan dui.

Gee jou emosies ’n naam. Dit maak dit makliker om te verwoord en dan weer te verwerk. 

2. Eien jou verliese

Iets waarmee ons minder gemaklik is, is om ons verliese ook te eien. Dalk het jy ’n geliefde aan die dood afgestaan. Dalk het jy jou werk verloor. Of dalk, net dalk, het jy self Covid oorleef, en leef jy daagliks met die langtermyn impak daarvan op jou liggaam saam.

Elkeen, en soveel meer, van hierdie verliese is geldig. Brand dan nou ’n kers, of skryf ‘n brief en begrawe dit.

Doen net IETS om jou verlies se bestaansreg te erken, en om vir jou eie menslikheid plek te maak.

Neem net ’n oomblik om stil te staan by die groot leemte wat daardeur gelaat is. En dan, wanneer jy gereed is, gee jy jouself toestemming om daarvandaan aan te beweeg.

3. Verstaan jou angs

Dan is dit ook sinvol om jou angs te verstaan. Is dit in respons op spesifieke snellers? Is dit vry-vloeiend, meer gedurig van aard? Dis belangrik om te besef dat angs en vrees normale fisiologiese reaksies is wat plaasvind. Ons liggame is so saamgestel dat kortisol vervaardig en afgeskei word in reaksie op stressors. Normaalweg sat dit vinnig vrygestel word en dan weer terugkeer na normale vlakke.

Tye van verlengde spanning, of tye van abnormale stres (soos gedurende ’n wêreldwye pandemie), kan meer langdurige angs tot gevolg hê. 

4. Verlaag jou *kortisolvlakke (ook bekend as die *streshormoon)

Wanneer jy begryp dat die ervaring van angs fisiologiese wortels het, kan jy begin dink aan maniere om jou liggaam se natuurlike stelsels aan te skakel om angs teen te werk,. Die afskeiding van hormone soos serotonien, dopamien en oksitosien het juis ten doel om kortisol in die ligaam te verlaag. Oefening, optimale slaap, en selfs seks (met ’n toegewyde maat en natuurlik op ’n verantwoordelike wyse!) is eenvoudige maniere om die liggaam te help om kortisolvlakke te verminder. Jy kan dalk min doen aan jou huidige slaappatroon, maar oefening is binne almal se bereik!

 

5. Voltooi ’n taak

Noudat jy die fisiologiese basis van angs begryp, kan jy begin fokus op dinge wat jy kan doen om jou angs te verlig. Een wat maklik oorgesien word, is om iets te voltooi. Daardie halfklaar doilie wat jy tydens die grendelstaat begin hekel het, of die onvoltooide blokkiesraaisel, wat nou al maande lank vir jou vanaf jou bedkassie loer. Maak net iets klaar. Dit veroorsaak ‘n Dopamien-skeut soos min in die brein, en verhoog ook gevoelens van motivering en inspirasie.

6. Beoefen bewustelikheid

Om bewustelikheid (mindfulness) te beoefen, kan ook baie help om jou angs te verlig. Dit kan so eenvoudig wees soos om sonder enige afleiding te eet, en te fokus op elke geur en tekstuur op jou bord. Of, as jy reeds meer gevorderd daarmee is, kan jy asemhalingsoefeninge doen, of meditasie beoefen.

7. Maak tuin

Jy kan selfs jou vingers in die grond druk en begin tuinmaak! Die wetenskap agter tuinmaak as terapie is reeds goed bekend. Boonop is dit uiters bevredigend wanneer jy ’n plant of tuin onderhou en aan die lewe hou.

Lees meer oor Tuinmaak-terapie

8. Hou by ’n roetine

Dis ook sinvol om soveel as moontlik ritme en roetine in jou dag in te sluit. Voorspelbaarheid stuit angs, en dit beteken dat jy hier werklik jou eie ritmes kan skep. En as iets in jou roetine spanning of angs veroorsaak, laat dit weg. Die idee van roetine is om jou vry te maak van die daaglikse string besluite wat jy moet neem.

Voorspelbaarheid verskaf op so manier ’n veilige emosionele hawe waarin jy weer kan genees. 

9. Hou kontak

Kontak met mense is natuurlik ook deel van genesing. Mense wat omgee, wat jy vertrou.

Reik selfs uit na die vreemdeling wat jy in die winkel opmerk. Jy sal verbaas wees hoe baie verligting selfs ’n vriendelike geselsie oor die prys van eiers jou kan besorg!

10. Soek professionele raad

As jy agterkom dat jou angs groter geword het as waarmee jy self gemaklik kan saamleef, is dit raadsaam om ‘n professionele persoon se bystand in te roep. Sielkundiges, beraders, dokters en terapeute is almal beskikbaar om saam met jou ’n pad na herstel te stap. Soms is die buiteperspektief net wat jy nodig het om ’n keerpunt in jou reis met angs te bewerkstellig.

Laastens wil ek jou bemoedig: Angs, depressie, vrees, futloosheid … hierdie is alles deel van die normale menslike ervaring. Pynlik, morsig, maar so normaal.

Dit is nodig dat jy self-empatie betoon. Die wêreld is tans hard genoeg, jy hoef nie ook nou hard op jouself te wees nie.